Jacqueline Hassink

>

We willen graag online zijn, overal toegang hebben tot internet en bereikbaar zijn voor onze vrienden. Maar wat is eigenlijk de invloed van deze eeuwige digitale ruis? Mensen die regelmatig via hun telefoon kijken, blijken last te hebben van gebrek aan concentratie. Maar vooral blijken smartphone-gebruikers het contact te verliezen met de echte wereld om hen heen. Wij weten amper nog hoe het was om zonder digitaal contact te leven. Jacqueline Hassink ging op zoek naar landschappen op de ‘white spots’, plekken waar nog geen mobiel netwerk is. Zij fotografeerde die in Japan, Noorwegen, Kenia, Amerika en IJsland. Tijdens haar wandeltochten in de ruige natuur ervoer zij de kracht van de zuivere natuur.

Fotograaf en kunstenaar Jacqueline Hassink werd bekend om haar serie The Table of Power. Zij won er in 2013 de belangrijkste Nederlandse prijs van de documentaire fotografie mee, de Dutch Doc Award. In het juryrapport werd zij geroemd om de manier waarop zij de vaak onzichtbare economische macht treffend visueel wist te maken. Op een zeer volhardende wijze wist ze bij grote multinationals binnen te dringen en hun boardroom te fotografen, resulterend in groothoekopnamen van enorme vergadertafels, waaromheen comfortabele fauteuils gegroepeerd zijn.
Het is daarom des te verrassend dat zij nu naar buiten komt met een serie landschapsfoto’s.
“Voor mij is de samenhang heel logisch. Toen ik begon te fotograferen in 1993 had ik een grote interesse in de economie, maar in wezen is dat een onderdeel van de grote drijfveren van het bestaan. Daarnaast heb ik altijd ruimtes gefotografeerd. Ik ben geïnteresseerd in de identiteit van ruimtes, vooral in de overgang tussen de privésfeer en het publieke domein. In de The Table of Power zijn de vergaderruimtes intieme omgevingen waartoe weinig mensen toegang hebben, terwijl het om een publieke atmosfeer gaat. Dat idee van privé en publiek begon zich te openbaren in de serie Haute Couture Fitting Rooms, Paris waarbij ik in Parijs de kleedkamers in de couturewereld heb gefotografeerd. Die kamers waren heel even privé en dan weer publiek, een soort van transformatieruimtes.”

Aan dat project gaf Hassink een vervolg in Kyoto, Japan. In boeddhistische tuinen is geen sterke grens tussen privé en publiek want er zijn schuifdeuren waardoor de binnen- en buitenruimte in elkaar overvloeien. “Dat vond ik heel fascinerend. Zo ben ik begonnen met het project View, Kyoto. Het is een uitgebreide fotoserie en een film waarin ik de relatie onderzoek tussen de binnen- en buitenruimtes van boeddhistische tempels in Kyoto. In dat project combineerde ik ook videobeelden van boeddhistische tuinen met uitspraken van de monniken. Ik heb tien jaar in Japan gewerkt en heb een goed contact met de monniken. Ik heb veel met ze gesproken over hun concept van de natuur. De boeddhistische tempel Saihō-ji heeft een tuin met honderden verschillende soorten mos en de monniken vertelden dat dit was geïnspireerd op het ongerepte, met mos beklede oerbos van Yakushima, een eiland in het zuiden van Japan. Vanwege die oerbossen is de natuur daar fantastisch. Ik ben naar Yakushima gegaan om te fotograferen. Toen ik daar met mijn Japanse assistent aan het werk was, bleken onze telefoons geen bereik meer te hebben. Toen dacht ik aan het boeddhistische concept ‘ma’ wat betekent: de mentale ruimte die je nodig hebt om goed te kunnen functioneren. Door de constante digitale ruis verdwijnt die ruimte en word je heel onrustig, waardoor je uit balans raakt.”

Vanuit de behoefte om de plekken te ervaren die vrij zijn van mobiel bereik begon Hassink haar project Unwired Landscapes. Zij fotografeerde op verschillende plaatsen in Japan, Noorwegen, IJsland, Spitsbergen, Kenia en Amerika. “Die landschappen weerspiegelen de innerlijk rust voor mij. Dat is wat ik zoek in het landschap. Als ik daar rondloop, zoek ik naar dingen die in mij resoneren. Het is een spiegeling van mijn ziel. Ik heb samen met Bregtje van der Haak en Richard Vijgen de app White Spots ontwikkeld. Daarop staan verhalen en foto’s van plekken waar geen internetbereik is. Ik noem die gebieden het economische wasteland.”

Een van die gebieden vond ze op IJsland. Samen met de Nederlandse schilder Kees Visser, die het land goed kent, doorkruiste ze het eiland. “Wij reden rond met de auto. Hij reed heel langzaam en als ik iets zag, vroeg ik hem te stoppen. Ik kan niet precies zeggen waarom ik iets interessant vond. Het is vooral de overweldigende kracht en schoonheid van de natuur en de stilte. Wij mensen zijn ook onderdeel van de natuur en op zo’n moment voel ik me echt één daarmee. Die grootsheid en monumentaliteit van het IJslandse landschap fascineren mij enorm, maar tegelijkertijd heb ik ook een fascinatie voor mos. Mos vertegenwoordigt voor mij zachtheid. Het is erg helend. Het is erg prettig om in een mosrijke omgeving te zijn, ik word daar erg rustig van. Naarmate ik langer op die plekken aan het fotograferen was, bleek dat ik helemaal niet meer bezig was met mijn telefoon. Ik woon in New York en ben gewend aan het comfort van de stad, maar tijdens het fotograferen had ik daar helemaal geen behoefte aan. Die natuur vervult je dan helemaal.”
Op de foto Langisjór 1 zien we een landschap met zeer licht groen bemoste aarde waar doorheen een klein beekje stroomt. Het is een stille, meditatieve foto met een rustige compositie maar met zeer gedetailleerde informatie. “Toen ik dat mos zag was ik natuurlijk meteen gefascineerd door wat hier gaande was. Op een gegeven moment zag ik dat het mos doorsneden werd door het donkere water. Die wisselwerking vind ik mooi om te zien. Ik heb daar een tijdje rondgelopen om allemaal verschillende composities te maken. Dan kijk ik intensief totdat ik iets zie dat visueel helemaal klopt. Naar het licht kijk ik nooit. Ik ben beeldhouwer van oorsprong, ik ben totaal niet geïnteresseerd in technische aspecten zoals het juiste licht. Het gaat bij mij vooral over vorm. Ik kijk hoe het groene mos over de zwarte aarde schuurt. De enorme complexiteit van al die vlakken in het landschap boeit me. Het is voor mij puur schilderen met vorm.”

Na een opleiding aan de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunst in Den Haag studeerde Jacqueline Hassink aan de kunstacademie in Trondheim, Noorwegen, met als hoofdrichting sculptuur. In haar artistieke carrière werd fotografie het belangrijkste medium. Haar interesse in ruimte ontwikkelde zich en breidde zich uit, van de abstracte ruimte van de globale economie tot die van de private eettafel of werkplek. View, Kyoto omvat een uitgebreide fotoserie en een film waarin zij de relaties onderzoekt tussen de binnen- en buitenruimtes van boeddhistische tempels in Kyoto, Japan. Jacqueline Hassink woont en werkt in New York.

http://www.jacquelinehassink.com
http://www.white-spots.nets